اثر باقیمانده کودهای نیتروژن و فسفر در مزرعه باقلا بر عملکرد در سیستم کشت باقلا- برنج در گیلان
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
عباس شهدی کومله
1
(استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، و مرکز بین المللی برنج آسیای مرکزی و غربی، رشت، ایران)
لیلا صادق کسمائی
2
(دانشجوی دکتری گروه خاک شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
محمد ربیعی
3
(پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران)
مریم فروغی
4
(کارشناس ارشد مرکز بین المللی برنج آسیای مرکزی و غربی)
کلید واژه: کشت دوم, برنج, نیتروژن, فسفر, باقلا,
چکیده مقاله :
استان گیلان از جمله مناطق مستعد برای کشت دوم بعد از برنج در پاییز به شمار می رود. کشت محصول پس از برداشت برنج در شالیزارها، علاوه بر ایجاد اشتغال و افزایش درآمد کشاورزان، سبب تولید محصول زراعی زمستانه مهم در 6 ماه دوم سال می گردد. یکی از مهم ترین نیازها در استفاده از سیستم های دو یا چند کشتی، حفظ منابع آب و خاک از آلودگی ناشی از مصرف بی رویه نهاده های شیمیایی و همچنین حفظ و ارتقای حاصلخیزی خاک در دراز مدت است. به منظور بررسی اثر باقی مانده کود مصرفی در زراعت باقلا بر عملکرد برنج در سیستم کشت برنج- باقلا تحقیقی در قالب دو محصول در سال، شامل کشت اول برنج با رقم هاشمی (خرداد– شهریور) و کشت دوم باقلا با رقم برکت (آبان- خرداد) و با پانزده تیمار کودی برای کشت باقلا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی 94-1391 (2 دوره کشت برنج و سه دوره کشت باقلا) در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج- رشت انجام شد. فاکتورهای آزمایشی برای گیاه باقلا شامل پنج سطح نیتروژن (صفر، 25، 50، 75 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) از منبع کود اوره و سه سطح فسفر (صفر، 50 و 100 کیلوگرم فسفر در هکتار) از منبع کود سوپر فسفات تریپل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح کود نیتروژن و فسفر، عملکرد باقلا به ترتیب 2003 و 285 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه باقلا در تیمار N100P100 (8/4833 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد که تفاوت معنی داری با تیمار N100P50(5/4744 کیلوگرم در هکتار) نداشت. با بررسی اثر سطوح کودی به کار رفته در کشت باقلا بر عملکرد برنج که موجب افزایش معنی دار نیتروژن خاک از 147/0 درصد به 178/0 و 209/0 درصد و افزایش معنی دار فسفر خاک از 2/24 پی پی ام به 59/40 و 51/37 پی پی ام به ترتیب در سال اول و دوم کشت برنج شد، تفاوت معنی داری از نظرعملکرد دانه مشاهده نشد و متوسط عملکرد برنج در طی دو سال زراعی بدون مصرف کود شیمیایی و بعد از کشت باقلا حدود 95/2770 کیلوگرم در هکتار بود.
Guilan province is a suitable area for growing second crop after rice in autumn. Growing a crop in a field of rice after it is harvested in addition to creation of job and increasing farmer’s income, can be used to produce a winter crop for the second six months of year. One of the most consequences of producing one or two crops is to conserve water and soil resources and reduces pollution caused by excessive chemical inputs and also maintaining and improving soil fertility in the long term. To investigate the effect of remains of fertilizers used in faba- bean on rice yield in faba bean- rice cropping system a research concering growing two crops in one year, namly rice var. Hashemi (June- September) and a second crop, faba bean var. Barkat (November- May) was performed with 15 fertilizer treatments for faba bean in the form of a factorial randomized complete block design with three replications in the Research Field of Rice Institute of Iran during years of 2012- 2015 (growing two crops of rice and three crops of faba bean). Experimental factors for faba bean consisted of five nitrogen rates (0, 25, 50, 75 and 100 kg.ha-1 N) from urea and three phosphorus levels (0, 50 and 100 kg.ha-1 P) from triple superphosphate fertilizer. The results showed that faba bean yield increased up to 2003 kg.ha-1 and 285 kg.ha-1 by increasing nitrogen and phosphorus levels respectively. The highest seed yield (4833.8 kg.ha-1) was observed in the treatment N100P100 where the difference with that of N100P50 treatment (4744.5 kg.ha-1) was non significant. The results also showed that nitrogen and phosphorus used in faba bean increased soil nitrogen by 0.147% to 0.178% and 0.209% and soil phosphorus by 24.2 ppm to 40.59 and 37.51 ppm in the first and second years of rice production, respectively. The average yield of two- cycle production of rice (without chemical fertilizers and after faba bean cultivation) was about 2770.95 kg.ha-1.
_||_